Jakie dokumenty trzeba złożyć do ZUS aby uzyskać urlop wychowawczy?

Kodeks pracy nakłada na każdego pracodawcę obowiązek udzielenia pracownikowi urlopu wychowawczego w celu sprawowania opieki nad dzieckiem. Dokument ten nie jest jednak składany do ZUS. Informacja o tym, że pracownik przebywa na urlopie wychowawczym, jest wykazywana bezpośrednio w deklaracjach rozliczeniowych.

W przypadku, gdy pracownik przebywa na urlopie wychowawczym, podlega obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu, rentowym i zdrowotnemu. Pracownik powinien poinformować pracodawcę, jeśli przebywa na urlopie wychowawczym:

– podejmuje pracę na podstawie umowy o pracę lub umowy zlecenia;

– rozpoczyna prowadzenie działalności gospodarczej;

– nabywa prawo do emerytury lub renty z tytułu niezdolności do pracy.

Przy obliczaniu składek na ubezpieczenia społeczne za pracownika przebywającego na urlopie wychowawczym podstawę stanowi przeciętny miesięczny przychód za okres 12 miesięcy poprzedzających miesiąc rozpoczęcia urlopu. Podstawa ta nie może być niższa niż 75% minimalnego wynagrodzenia obowiązującego w danym roku kalendarzowym, tj. 2257,50 zł w 2022 r.; nie może być też wyższa niż 60% prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego ogłoszonego na dany rok kalendarzowy, tj. 3553,20 zł w 2022 r.

Pracownicy zatrudnieni w pełnym wymiarze czasu pracy mają zapewnione minimalne wynagrodzenie. W związku z tym ich podstawa wymiaru składek nie może być niższa od aktualnie obowiązującej wysokości minimalnego wynagrodzenia. Pracownicy zatrudnieni w niepełnym wymiarze czasu pracy, którzy mają zagwarantowany proporcjonalny udział w minimalnym wynagrodzeniu, powinni mieć obniżone podstawy wymiaru składek do wysokości aktualnie obowiązującego poziomu minimalnego wynagrodzenia, ale nie mniej niż 75% poziomu minimalnego wynagrodzenia krajowego.

Składka na ubezpieczenie zdrowotne w okresie urlopu rodzicielskiego pracownika jest uzależniona od jego pełnego etatu i wynagrodzenia. Jej wysokość jest równa wysokości specjalnego zasiłku opiekuńczego przysługującego na podstawie przepisów o świadczeniach rodzinnych. Obecnie wynosi ona 620 PLN.

Zakład Ubezpieczeń Społecznych (ZUS) może przyznać zaświadczenie o urlopie wychowawczym na podstawie wniosku złożonego przez pracownika. ZUS infolinia, konsultanci są pomocni przy rozwiązywaniu wszelkiego rodzaju wątpliwości jeśli chodzi o udzielenie urlopu wychowawczego, a także inne sprawy związane z ZUS.

Jest to urlop bezpłatny. Nie musisz składać wniosku do ZUS o udzielenie urlopu wychowawczego – wystarczy, że złożysz deklarację rozliczeniową ZUS. Imienne raporty ZUS RSA i ZUS RCA są przekazywane do ZUS wraz z deklaracją rozliczeniową:

– raport imienny ZUS RCA z kodem tytułu ubezpieczenia 12 11 – z kwotą podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe oraz zdrowotne z tytułu przebywania na urlopie wychowawczym oraz kwotami naliczonych składek finansowanych z budżetu państwa;

– raport imienny ZUS RSA z kodem tytułu ubezpieczenia 01 10, w którym wykazuje się okres urlopu wychowawczego oraz kod świadczenia/przerwy: 121 – jeżeli urlop wychowawczy został udzielony na podstawie art. 186 § 2 Kodeksu pracy; 122 – jeżeli urlop wychowawczy został udzielony na podstawie art. 186 § 3 Kodeksu pracy.